Verkefnið í hnotskurn
Aldur nemenda: 5 ára og eldri
Viðfangsefni: siðfræði og álitamál, frjáls vilji, sjálfstjórn
Færni- og viðhorfamarkmið: rökfræði, þjálfun í að hlusta og halda samræðu gangandi
Efni og áhöld: Klípusögur
Tími/umfang: ein kennslustund
Höfundur verkefnis: Peter Worley, þýtt og aðlagað af Jóhönnu Guðrúnu Ólafsdóttur og Lovísu sha Mi
Verkefnið í hnotskurn
Aldur nemenda: 5-10 ára
Viðfangsefni: Klípusaga, siðfræði, færa rök fyrir máli sínu
Færnimarkmið: Að færa rök fyrir máli sínu, hlusta og segja skoðun sína
Viðhorfamarkmið: tengist flestum færniþáttum í þrepun 1 og 2 í námskrá Verkefnabankans
Efni og áhöld: Saga, tafla til að setja upp spurningarnar
Tími/umfang: Ein kennslustund eða eftir úthaldi ungra nemenda
Höfundur verkefnis: Peter Worley, þýtt og aðlagað af Jóhönnu Guðrúnu Ólafsdóttur
Þessi bátagáta er aðeins flóknari en hin klassíska bátagáta og er tilvalin fyrir þá sem hafa gaman af þrautum.
Verkefnið í hnotskurn
Aldur nemenda: Miðstig og unglingastig
Viðfangsefni: Rökleikni og upphitun
Færnimarkmið: Að færa rök fyrir máli sínu og draga ályktanir
Viðhorfamarkmið: Einbeiting og rökhugsun, þrep eitt og tvö
Efni og áhöld: Ljósrit af gátunni, gott að hafa hluti sem geta táknað persónur til að átta sig betur.
Tími/umfang: 25 mínútur
Höfundur verkefnis: Gátan er færð í búning af Lovísu sha Mi og Jóhönnu Guðrúnu Ólafsdóttir
Guðrún Hólmgeirsdóttir, kennari við Menntaskólann í Hamrahlíð, er höfundur tíu heimspekiverkefna sem birtast hér í rafrænu hefti. Read more ›
Verkefnið í hnotskurn
Get ég hitt sjálfa mig fyrir? Hvað ef „fimm ára ég“ hitti „55 ára ég“ í sjoppu og við færum að ræða hvort rétt væri að kaupa kíló af lakkrís? Værum við sammála? Jason Buckley hefur skrifað sögu sem fjallar um einmitt svona aðstæður og ýtir okkur út í pælingar um hvort og hvernig við getum reiknað út hvað sé rétt að gera. Hvað er rétt fyrir hvern? Read more ›
Skapandi og gagnrýnin hugsun verður best þjálfuð í samræðufélagi jafningja sem skuldbinda sig til að rannsaka sameiginlega þær spurningar sem þeir hafa áhuga á að leita svara við. Það er spennandi og fjölbreytt verkefni að skapa og þróa samræðufélag nemenda í leik-, grunn- eða framhaldsskóla. Robert Fisher Ph.D. hefur lýst þróun samræðufélags með samanburði á hegðunarmynstrum sem einkenna hóp sem er að hefja störf sem samræðufélag og hópi sem orðinn er þróað samræðufélag. Greiningu hans má skoða hér.
Ofbeldi á sér stað. Þegar skólar vinna að því að skilgreina jákvæð samskipti og skólabrag snýst það að miklu leyti um að byggja upp samskiptamynstur og andrúmsloft þar sem ofbeldi er í lágmarki. Í flestum skólum tekst þetta vel og oft tengist það því að málin eru rædd opinskátt og samfélagið leitar sameiginlegra leiða til að halda samskiptum jákvæðum og leysa mál á uppbyggilegan hátt. Hér er kennsluseðill sem lýsir hugtakaleik um ofbeldi. Í verkefninu skilgreina nemendur ofbeldi með því að rýna í dæmi úr daglegu lífi og skólastarfi til að finna hvaða rök skipta máli. Read more ›
Myndlist er frábær stökkpallur fyrir samræðu. Hér langar okkur til að benda á listaverk sem auðvelt er að nálgast á netinu og þar með varpa upp á skjávarpa og njóta með nemendum. Samræðuna má síðan tvinna eftir hefðbundnum reglum og leiðbeiningar um það má meðal annars lesa hér eða í leiðbeiningunum um samræðutækin hans Tom.
Dæmi um hvernig myndlist er nýtt í heimspekikennslu má lesa hér í frásögn af verkefni sem Ingimar Waage myndlistar- og heimspekikennari í Garðaskóla vann með nemendum sínum. Read more ›
Á Vísindavef háskóla Íslands er heilmikið af heimspekilegu efni. Heimspekikennarar á unglingastigi grunnskólans hafa nýtt þetta efni á ýmsan hátt. Þegar nemendur eru að kynnast heimspeki í fyrsta sinn getur verið mjög hjálplegt að sjá úrval heimspekilegra spurninga og margvísleg svör við þeim og þetta er einmitt til staðar á Vísindavefnum.
Jóhann Björnsson heimspekikennari í Réttarholtsskóla hefur leyft nemendum að leita frjálst á Vísindavefnum og velja þaðan uppáhaldsspurningarnar sínar. Þessu úrvali spurninga er hægt að safna saman, t.d. í hatt og nýta á ýmsan hátt. Það má láta hattinn ganga um stofuna, hver nemandi dregur spurningu úr hattinum og hún er rædd í 5 mínútur í bekknum. Það má nýta spurninga úrvalið í heimspekileik eins og Jason Buckley gefur uppskrift að hér í Verkefnabankanum.
Hér að neðan er kennsluseðill frá Brynhildi Sigurðardóttur heimspekikennara í Garðaskóla. Í verkefninu er röð spurninga sem eru ætlaðar til að leiða nemendur inn í rannsókn á Vísindavefnum. Nemendur þurfa að velta fyrir sér hvað einkennir heimspekilega spurningu og spyrja sjálfir slíkra spurninga. Þessu verkefni hafa nemendur skilað til yfirferðar og það hefur gefið kennurum mikilvæga innsýn í upphafi skólaárs um styrkleika og veikleika nemenda í skriflegum vinnubrögðum. Þær upplýsingar nýta þeir til að meta hversu mikið skrifleg verkefni eru nýtt á skólaárinu til viðbótar við heimspekilegu samræðuna sem er uppistaða námsins í heimspekivali skólans. Read more ›
Verkefnabanki Heimspekitorgsins 